Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2010

Αιτιοκρατία, Επιστήμη, Θεός και Τυχαιότητα (Μέρος 1ο )

Ο τίτλος από μόνος του συνιστά ένα παράδοξο.
Τέσσερις έννοιες που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συνισχύσουν. Έννοιες αντιδιαμετρικά αντίθετες: Αιτιοκρατία-Τυχαιότητα, Θεός-Επιστήμη, Τυχαιότητα-Θεός, Επιστήμη-Τυχαιότητα.  Έννοιες παρεξηγημένες, τιμημένες , υπερασπισμένες, κατακεραυνωμένες. Έννοιες ανθρώπινες. Έννοιες συμπαντικές.

Δέστε τη ζώνη σας. Το σημερινό άρθρο θα σας ταξιδέψει σε ένα Σύμπαν  πολύ μακρινό, που βρίσκεται εδώ δίπλα .Και στέκεται μπροστά σας αλλά εσείς βρίσκεστε πολύ μακριά για να το δείτε…
Κυρίες, Κύριοι, καλώς ήλθατε στο Παράδοξο.





(Κάπου εδώ οι μισοί από σας έχετε σταματήσει το διάβασμα κι έχετε ανοίξει νέα καρτέλα, ενώ  οι άλλοι μισοί σκέφτεστε «το ‘καψε ο Φυσικός» .
 Για τους πρώτους δεν μπορώ να κάνω κάτι-τους εύχομαι καλό βόλι . Για τους δεύτερους όμως κάτι θα κάνω: θα επιχειρήσω να τους αποδείξω πως η έννοια του «παράδοξου» ορισμένες φορές είναι η μοναδική που μπορεί να μας βοηθήσει να συνδυάσουμε τα Ανθρώπινα με τα Κοσμικά…)



Η Αιτιοκρατία (Ντετερμινισμός) υποστηρίζει την ύπαρξη της αιτιότητας, την καθολική αιτιώδη και νομοτελειακή συνάφεια όλων των φαινομένων. Με απλά λόγια, αποδέχεται πως όλα γύρω μας συνδέονται με το δόγμα «αίτιο - αποτέλεσμα». Πρωταρχικός  και κύριος άξονας αυτού του μηχανισμού είναι ο χρόνος: Κάτι που έγινε αποτέλεσε την αιτία για κάτι άλλο που ακολούθησε χρονικά. Φυσικά, υπάρχουν πολλά είδη Ντετερμινισμού, όπως κοινωνικός ή Στατιστικός, στα οποία υπεισέρχονται και άλλα κριτήρια, αλλά πάντα η βάση μας είναι ο χρόνος.

Από την άλλη, η Αναιτιοκρατία (τυχαιότητα ή ιντετερμινισμός)  υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο: πως δεν οφείλει να υπάρχει πάντα σχέση μεταξύ του αιτίου και του αιτιατού και ότι ο Άνθρωπος είναι αυτός που έχει επινοήσει αυτή τη διασύνδεση των δυο.

Στη σύγχρονη Φυσική έχουμε (σχεδόν) καθολικά αποδεχθεί την ύπαρξη της τυχαιότητας στο Σύμπαν. Θεμέλιο για αυτή την άποψη αποτέλεσε η  Κβαντομηχανική, η οποία αποκάλυψε πως σε μικροσκοπικό (υποατομικό) επίπεδο δεν υπάρχει βέβαιη συνάφεια μεταξύ δυο διαδοχικών γεγονότων, αλλά αντιθέτως όλα ορίζονται με πιθανότητες. Για την ακρίβεια, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή τη θέση (x)  και την ταχύτητα (u) ενός ηλεκτρονίου γύρω από τον πυρήνα και ,μάλιστα, όσο μεγαλύτερη είναι η βεβαιότητα για τη θέση, τόσο μεγαλύτερη είναι η αβεβαιότητα  για την ταχύτητα ( Αρχή της Απροσδιοριστίας).





(Σας κούρασα ,το ξέρω. Δεν είναι σκοπός μου να κάνω εκτενή ανάλυση των όρων, αλλά μια στοιχειώδης επαφή μαζί τους θα βοηθήσει στη μετέπειτα συζήτηση.)


Γενιές και γενιές Επιστημόνων ,όμως, μεγάλωσαν, δημιούργησαν, σκέφτηκαν και έπραξαν με βάση την αρχή της Αιτιοκρατίας. Πολλά σπουδαία μυαλά, μεταξύ των οποίων ο μεγάλος Αϊνστάιν, αρνήθηκαν να πιστέψουν σε έναν τυχαίο, πιθανοκρατικό Κόσμο. Αξέχαστη θα μείνει στην Ιστορία η περίφημη φράση του:  «δεν μπορώ να πιστέψω πως  Θεός παίζει ζάρια», για να  απαντήσει πριν λίγα χρόνια ο Στίβεν Χώκινγκ πως «όχι μόνο παίζει ζάρια, αλλά δεν ξέρει και πού τα ρίχνει».

Η μετάβαση από το ένα δόγμα στο άλλο θα πρέπει να ήταν πραγματικά τρομακτική για τους τότε επιστήμονες. Εξίσου τρομακτική θα έπρεπε να είναι όμως και για τους κοινούς θνητούς. Για σκεφτείτε: Πόσοι από μας πραγματικά έχουμε συνειδητοποιήσει ότι όλα είναι τυχαία; Η  Επιστήμη το έχει αποδείξει. Ξεχάστε τις αμφιβολίες: ζούμε σε έναν πιθανοκρατικό κόσμο. Προσωπικά ανατριχιάζω κάθε φορά που το διανοούμαι.

Όμως, η ανθρώπινη φύση μας επιτρέπει να πάμε ένα βήμα παρακάτω απ’αυτή τη θεώρηση. Βλέπετε, εδώ δε μιλάμε μόνο για τον Κόσμο που δημιουργήθηκε από τις κοσμικές δυνάμεις, αλλά και για τον μικρόκοσμο το δικό μας. Έναν μικρόκοσμο που, αν και  αποτελεί μια μικρή κουκίδα στον πίνακα της Ζωής, είναι το κεντρικό σημείο αναφοράς για μας και τίθεται σε κίνηση μέσω των δικών μας πράξεων και της δικής μα νόησης.

Άρα: Πράγματι, μπορεί το Σύμπαν να είναι αναίτιο, αλλά το δικό μας μικρο-Σύμπαν, αυτό δηλαδή στο οποίο οι πράξεις των ανθρώπων έχουν πρακτικό αντίκρισμα , ορίζεται από απόλυτη Αιτιοκρατία ,καθώς όλες ανεξαιρέτως οι πράξεις μας υπακούουν στους νόμους της.



Κι εδώ ξεπετιέται (ως συνήθως) ο δύσπιστος αναγνώστης μας, ρωτώντας: «Ναι, αλλά αφού βρισκόμαστε σε συνεχή διαδραστικότητα  με το περιβάλλον μας, δεν θα έπρεπε να υπεισέρχονται και πιθανοκρατικοί παράγοντες στην ύπαρξή μας ; »
Και απαντώ: Φυσικά. Τους οποίους όμως τους αντιμετωπίζουμε με τον Αιτιοκρατικό τρόπο σκέψης μας, άρα αμέσως απαλείφονται απ’ την εξίσωση. Με απλά λόγια, τους φέρνουμε στον δικό μας τρόπο νόησης.

Ο κακόβουλος αναγνώστης μας όμως είναι και ιδιαίτερα επίμονος , οπότε επανέρχεται: «Ναι, αλλά αν πάμε σε υποατομικό επίπεδο, το οποίο άλλωστε αποτελεί τη βάση των ατόμων μας, των κυττάρων μας κ.ο.κ , πάλι θα συναντήσουμε την τυχαιότητα. Πώς λοιπόν υποστηρίζεις κύριε Σκληρο-πυρηνικέ ότι η ύπαρξή μας είναι Ντετερμινιστική ; »

Και του λέω:  Εμείς, ως όντα του μακρόκοσμου, δεν μπορούμε να αντιληφθούμε τον πιθανοκρατικό χαρακτήρα της Ζωής. Είναι η φύση μας τέτοια, που μας ωθεί στο αίτιο και το αποτέλεσμα. Ακόμα και στο σώμα μας, πάντα υπάρχει αίτιο και αποτέλεσμα, δηλαδή ακόμα και η βιολογία μας υπακούει στον ντετερμινισμό: υπάρχει πάντα αιτία για καθετί που μας συμβαίνει (αρρώστια, γήρας, πείνα, δίψα, συναισθήματα  κλπ). Αν πάμε στο έσχατο κλασματικό ατομικό επίπεδο, τότε το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά και να δεχθούμε την ίδια την πιθανοκρατία ως Αίτιο. Με άλλα λόγια, η ίδια η Πιθανοκρατία αποτελεί το βασικό, το πρωταρχικό Αίτιο για κάθε επόμενη στιγμή, για κάθε αποτέλεσμα στον μακρόκοσμό μας. Γιατί; Γιατί έτσι είναι αυτός δομημένος και έτσι τον αντιλαμβανόμαστε με τον εγκέφαλό μας. Αυτό δεν αλλάζει. 





Ας φέρω όμως ένα αντιπαράδειγμα:
 Έστω ότι είμαστε ηλεκτρόνια. Έχουμε έναν μικροσκοπικό ηλεκτρονιακό εγκέφαλο και βλέπουμε τον κόσμο μέσα από το μικροσκοπικό ηλεκτρονιακό μας πρίσμα. Όλα για μας είναι τυχαία. Όλα είναι πιθανοκρατικά. Τίποτα δεν είναι σίγουρο και τίποτα δεν έχει σχέση αιτίου-αποτελέσματος.Κάθε χρονική στιγμή, άρα και κάθε γεγονός, είναι από μόνη της μια πιθανότητα και δεν έχει καμία συνάφεια με την επόμενη ή την προηγούμενη.






Έστω λοιπόν τώρα εμείς  -το ηλεκτρόνιο- παρατηρούμε έναν άντρα να βάζει ένα πιστόλι στον κρόταφό του και να πατάει τη σκανδάλη. Αμέσως αναλύουμε τις πιθανότητες για το πού θα πάει η σφαίρα. Αλλά δεν ξέρουμε αν θα πεθάνει! Δεν μπορούμε να το πούμε αυτό! Για μας, ο άνθρωπος αυτός είναι  ημιζώντανος και ημιθανής ταυτόχρονα. Και ακόμα κι αν πεθάνει, δε θα είναι αποτέλεσμα της σφαίρας που τρύπησε τον εγκέφαλό του.  Δεν ξέρουμε γιατί πέθανε.  Απλά ξέραμε ότι πέθανε. Και απλά ξέραμε, ένα dt πριν πεθάνει ότι σχεδόν σίγουρα θα πεθάνει.  Είμαστε πολύ ηλίθια για το πριν και για το μετά, αλλά παντογνώστες της στιγμής. Δεν μπορούμε να συνδέσουμε τις στιγμές μεταξύ τους, δεν έχουμε ροή αποτελεσμάτων, αλλά είμαστε διάνοιες στο να αναλύουμε κάθε στιγμή.
Αυτό είναι τα ηλεκτρόνια. Αυτή είναι η τυχαιότητα. Και γι ‘αυτόν ακριβώς το λόγο δεν είμαστε όντα τυχαιότητας. Είμαστε αυστηρά Αιτιοκρατικά πλάσματα και το ίδιο ισχύει και για τον Κόσμο(Σύμπαν)  που μπορούμε να επηρεάσουμε.



( Το δεύτερο μέρος θα δημοσιευθεί σύντομα και θα κάνει λόγο για τη σχέση Τυχαιότητας-Θεού-Επιστήμης. Σε περίπτωση που πελαγώσετε,μην αισθανθείτε μειονεκτικά: κι εγώ πελάγωσα πάμπολλες φορές κατά τη διάρκεια της έρευνας αλλά και της συγγραφής του άρθρου. Είναι ένα θέμα βαθιά φιλοσοφικό και -είμαι σίγουρος- πως έχει πολλές και αλληλοαντικρουόμενες πλευρές. Εννοείται πως η γνώμη σας είναι ευπρόσδεκτη! )





15 σχόλια:

  1. Νομίζω ότι ξέρω ποιός έβαλε το "φοβερό". Μας κακομαθαίνετε κύριε πρέσβη! :D

    Περιμένω εναγωνίως τα σχόλια και τις απόψεις σας!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μάλιστα,μάλιστα κ.Hard-core.....Στο πρώτο σκέλος της ανάρτησής σας με βρίσκετε απόλυτα σύμφωνο.
    Η άποψη μου,βέβαια,θα θεμελιωθεί με την ολοκλήρωση του συλλογισμού σας.
    Θα δώσω μέγαλη βάση στον τρόπο που θα προσεγγίσετε την έννοια Θεός-Επιστήμη.Ως γννωστόν είναι ένα θέμα το οποίο βρίσκει τις ρίζες του χιλιάδες χρόνια πριν και κατά καιρούς έχει λογοκριθεί.

    Υ.Γ.:"Τρομερός" ο τρόπος με τον οποίο συνδυάζεις την ορολογία της επιστήμης της Φυσικής με χειροπιαστά παραδείγματα,τα οποία βοηθούν αναγνώστες που δεν επαφή με το αντικείμενο,να κατανοούν τους συσχετισμούς.

    Εύγε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Edit:
    ...που δεν "έχουν" επαφή...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Είσαι πολύ μπροστά φίλε μου. Τα σέβη μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @ Johnnick

    Χαίρομαι που σου άρεσε φίλε. Η προσμονή σου για τη συνέχεια του άρθρου κλαμακώνει και την ευθύνη μου. Ελπίζω να είναι αντάξιο του πρώτου. Για να δούμε,για να δούμε...


    @ Κάνθαρος

    ΣΣ'ευχαριστώ που με επισκέπτεσαι. Αν είμαι πολύ μπροστά, τότε σε έχω πλησιάσει αρκετά! ;)
    Keep bloging !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Όμορφη ανάλυση, περιμένω τα επόμενα μέρη της.

    Αν έχω κάτι να πώ, αυτό είναι κυρίως να εκφράσω έναν προβληματισμό που τείνει περισσότερο προς το κοινωνικό-ψυχολογικό κομμάτι: Θεωρώ πως όπως και να έχει βήμα βήμα την φορά θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει πολύ παραπάνω το αν γενικά η "φύση" παίζει ζάρια. Αυτό θα έχει κυρίως εφαρμογή και χρησιμότητα όχι τόσο στην "καθημερινή ζωή μέσω της συνειδητοποίησής του" αλλά μέσω των εφαρμογών πχ υπολογιστές που θα μπορούν να εκμεταλλευτούν κάποια τέτοια φαινόμενα για γρηγορότερους υπολογισμούς.

    Με τον ίδιο τρόπο δηλαδή που τώρα μέσα στον υπολογιστή κάποιου λαμβάνουν χώρα ένα κάρο φαινόμενα (ηλεκτρομαγνητικά), όμως αυτός που κάθεται μπροστά στην οθόνη και postάρει σε ένα φόρουμ μπορεί να έχει τέτοιες απόψεις (δές εδώ πιο ...extreme απόψεις περι "μεταφυσικής") οι οποίες ακυρώνονται και μόνο απο την ύπαρξη του υπολογιστή μέσω του οποίου τις εκφέρει.

    Ο προβληματισμός μου έχει να κάνει με το αν μια τέτοια γνώση τελικά θα αγγίξει καθημερινά τον άνθρωπο ή αν ουσιαστικά θα παραμείνει για τον "καθημερινό άνθρωπο" πηγή...παρανόησης του σύμπαντος ή μέσο για να τα "γυρνάει" όπως θέλει. Έχω δεί τρομερούς βιασμούς φιλοσοφικών νοημάτων πχ κάποιος να χρησιμοποιεί την θεωρία του ντετερμινισμού για να δικαιολογεί στον εαυτό του ότι "έπραξε σωστά διότι δεν θα μπορούσε να είχε πράξει διαφορετικά σύμφωνα με τις συνθήκες". Τα κίνητρα δηλαδή δεν είναι πάντα "αγνά" , με την έννοια των 5 φιλοσόφων που βρέθηκαν κάπου και συζητάνε χαϊδεύοντας (ώρες ώρες σχεδόν φιλήδονα μπροστά στην επεξεργαστική ικανότητα του εγκεφάλου τους και την μαεστρια τους με τις λέξεις) τις γενιάδες τους σχετικά με το αν ο κόσμος είναι τυχαίος ή όχι.

    Θεωρώ πως ότι και να αποδειχθεί πως διέπει το σύμπαν ("απόδειξη"= πολύ μεγάλη λέξη για τέτοια ζητήματα), οι άνθρωποι καθημερινά θα συνεχίσουν να είναι οι ίδιοι όπως έχει γίνει και με απλά συμπεράσματα της στατιστικής που ακόμα δεν φαίνεται να έχουν γίνει κατανοητά απο μεγάλη μερίδα του κόσμου. Χμ, και αυτός είναι ο κόσμος -άπαξ και ουδέποτε υπήρξε πεφωτισμένη δεσποτεία- που αποφασίζει, θέτει τα όρια της πραγματικότητας, νομοθετεί, εκλέγει, εγκρίνει,χρηματοδοτεί ή εκφράζει μομφή...Επικίνδυνες αποστολές με λίγα λόγια:)

    Σε καμία περίπτωση τα παραπάνω δεν είναι ένα περίτεχνο "που το πάς ρε φίλε" ή ένα "σταμάτα, δεν έχει αξία". Έχει αξία, αλλά νομίζω ότι οποιαδήποτε εξήγηση και ανάλυση θα βρεί απήχηση -σχεδόν ντερερμινιστικά :) - μόνο ανάμεσα σε άτομα που ήδη ασχολούνται με τέτοια ζητήματα, ήδη τα ψάχνουν και ήδη έχουν το μυαλό τους ανοιχτό, δηλαδή ως ένα σημείο έχει λίγο και τον χαρακτήρα του "preaching to the choir". Στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου, αλλά ακόμα και στις περιπτώσεις των πιο "ψαγμένων" παίζει να υπεισέλθει το προσωπικό συναίσθημα, οι προσωπικοί ευσεβείς πόθοι του καθενός, κοινώς να κινητοποιηθούν συναισθηματικοί μηχανισμοί άμυνας αν νιώσουν ότι απειλείται η κοσμοθέασή τους, και αυτή η άμυνα μπορεί ενίοτε να εκλάβει και πολύ περίτεχνο χαρακτήρα.

    Θα είχε ενδιαφέρον σε κάποια φάση να ρίξεις και καμιά πενιά περί συναισθηματικών μηχανισμών άμυνας του ανθρώπου. Μια ωραία ιστοσελίδα για τέτοιες φάσεις είναι αυτή το You are not so smart.

    Εν αναμονή της συνέχειας των άρθρων σου,

    ZB

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @ Zyklon B

    Κύριε Zb, συγχαρητήρια.
    Μόλις καταφέρατε να με "θρέψετε" με καμιά κατοσταριά ανησυχίες ακόμα. Επίσης καταφέρατε να με ξενυχτήσετε.
    Και πάλι συγχαρητήρια.
    Πώς τα καταφέρατε όλα αυτά;
    Με το σχόλιό σας.
    Ή μαλλον. Όχι,όχι... Με τα λινκ σας.
    Ή μαλλον όχι. Με τη γραφή σας.
    Όχι,όχι... Με τον εγκέφαλό σας μάλλον!
    __________________________________________

    Σε εκτιμώ, συνέχισε αυτό που κάνεις. Το γουστάρω τρελά και το ζηλεύω. Μακάρι να μπορούσα να είχα 5-6 σαν κι εσένα,να γράφαμε για ό,τι μας κατέβει στην καζάνα και να τ'ανεβάζαμε σε ένα μπλογκ ενιαίο.
    Είσαι απ'τα λίγα (ελάχιστα) άτομα που ξέρω (σχεδόν...) που γουστάρεις τόσο πολύ να "καίγεσαι" και να παιδεύεις το νιονιό σου.
    Μετράς δικέ μου,μετράς. (ελπίζω όχι ανάποδα)

    Υ.Γ.1: Μόλις διαπίστωσα τη σοφία της παροιμίας: "Βρήκε ο γύφτος τη γενιά του... "
    Υ,Γ.2: Ας μην παρεξηγηθεί ο ενθουσιασμός.
    Είναι μεγαλύτερος απ'όσο φαίνεται ! :P

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @Φυσικσον

    Τυχαίο;Μπα....


    http://1.bp.blogspot.com/_-_UsQ-zqy7I/TMq4TPLADvI/AAAAAAAAAVI/r8ISgE14yrY/s1600/10-29-2010.jpg

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @ Ζβ

    Ερώτηση, διότι έχω απορίες που προκύπτουν από το γεγονός ότι δεν κατέχω το αντικείμενο της φυσικής και οι γνώσεις μου περιορίζονται σε άλλον τομέα:
    Γιατί θεωρείς "κακή" εξήγηση του Ντετερμινισμού, αυτή που δεν προέρχεται από αγνές -προφανώς καλές εννοείς- πηγές. Ο φόνος που προέρχεται από εκδίκηση δεν έχει αιτία την αρχική πράξη του θύματος; Αυτή δεν είναι που ξεκίνησε τη δράση, για να υπάρξει αντίδραση; Αυτό δεν αποτελεί τον ορισμό της αιτιολογίας; Μήπως έτσι συγχέουμε την αιτιολόγηση με το κοινό ψέμα ή τη συγκάληψη; Με άλλα λόγια η αιτιολόγηση που πηγάζει από τη διάθεση συγκάληψης, δεν είναι πραγματική αλλά εικονική, και συνεπώς δεν έχει καμία σχέση με την εν λόγω θεματολογία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @ Zb @ Giannis

    Ο ντετερμινισμός,έτσι όπως τον έχω εγώ στο μυαλό μου, αλλά και έτσι όπως παρουσιάζεται από τους περισσότερους φιλοσόφους ,ΕΙΝΑΙ -γενικά-κάτι απόλυτα σχετικό και το μόνο "ακριβές" χαρακτηριστικό του είναι ότι διαθέτει απόλυτη συνάφεια μεταξύ αιτιατού και αιτίου. Με άλλα λόγια, η έκφραση που χρησιμοποίησε ο Ζb "έπραξε σωστά διότι δεν θα μπορούσε να είχε πράξει διαφορετικά σύμφωνα με τις συνθήκες" δε σχετίζεται άμεσα με τον ντετερμινιστικό τρόπο σκέψης,αλλά περισσότερο με την έννοια της "επιλογής" (η οποία-φυσικά- προκύπτει μέσω κριτηρίων αιτιοκρατικών), η οποία θα μπορούσε να είναι διαφορετική, γιατί πάντα υπάρχει εναλλακτική, αλλιώς δε θα λεγόταν "επιλογή", αλλά "βεβαιότητα". Έτσι λοιπόν, ο φόνος κάποιου ως εκδίκηση αποτελεί ΜΙΑ ΜΟΝΟ επιλογή, μέσα στις πολλές που υπάρχουν μέσα σε έναν αιτιοκρατικό ανθρωποκρατούμενο κόσμο.

    Για επιπλέον "κάψιμο" πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα,σας υπενθυμίζω την περίφημη σκηνή στο Matrix Reloaded (epic), όπου ο Μορφέας και ο Μεροβίγγειος διαφωνούν σχετικά με το αν ο Κόσμος μας είναι Αιτιοκρατικός ή Κόσμος Επιλογής. Η αλήθεια είναι πως και οι δύο πιστεύουν στο ίδιο πράγμα, απλά οι αδερφοί Watchosky βάζουν στο στόμα του Μεροβίγγειου μια ειδική μορφή του Ντετερμινισμού: Αυτή που λέει πως όλα υπαγορεύονται από το μηχανισμό Δράση-Αντίδραση,Αίτιο-Αποτέλεσμα, και ισχυρίζονται πως αυτό δεν μπορεί να ελέγχει από τον άνθρωπο (ενδιαφέρουσα άποψη, αλλά προσωπικά διαφωνώ).

    Για να έρθει ο Μορφέας στην επόμενη σκηνή και να πει:"ό,τι έγινε έγινε και έγινε έτσι επειδή μόνο έτσι μπορούσε να γίνει" (πράγμα αντιδιαμετρικά αντίθετο στην άποψή του περί "επιλογής" που είχε εκφράσει δυο λεπτά νωρίτερα!!!).

    Αυτά τα ολίγα και συγγνώμη που δεν απάντησα άμεσα στα σχόλιά σας - είχα επικεντρωθεί στα επόμενα άρθρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. @ Zb @ Giannis

    Ο ντετερμινισμός,έτσι όπως τον έχω εγώ στο μυαλό μου, αλλά και έτσι όπως παρουσιάζεται από τους περισσότερους φιλοσόφους ,ΕΙΝΑΙ κάτι απόλυτα σχετικό και το "ακριβές" χαρακτηριστικό του είναι ότι διαθέτει απόλυτη συνάφεια μεταξύ αιτιατού και αιτίου. Με άλλα λόγια, η έκφραση που χρησιμοποίησε ο Ζb "έπραξε σωστά διότι δεν θα μπορούσε να είχε πράξει διαφορετικά σύμφωνα με τις συνθήκες" δε σχετίζεται άμεσα με τον ντετερμινιστικό τρόπο σκέψης,αλλά περισσότερο με την έννοια της "επιλογής" (η οποία-φυσικά- προκύπτει μέσω κριτηρίων αιτιοκρατικών), η οποία θα μπορούσε να είναι διαφορετική, γιατί πάντα υπάρχει εναλλακτική, αλλιώς δε θα λεγόταν "επιλογή", αλλά "βεβαιότητα". Έτσι λοιπόν, ο φόνος κάποιου ως εκδίκηση αποτελεί ΜΙΑ ΜΟΝΟ επιλογή, μέσα στις πολλές που υπάρχουν μέσα σε έναν αιτιοκρατικό ανθρωποκρατούμενο κόσμο.

    Για επιπλέον "κάψιμο" πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα,σας υπενθυμίζω την περίφημη σκηνή στο Matrix Reloaded (epic), όπου ο Μορφέας και ο Μεροβίγγειος διαφωνούν σχετικά με το αν ο Κόσμος μας είναι Αιτιοκρατικός ή Κόσμος Επιλογής. Η αλήθεια είναι πως και οι δύο πιστεύουν στο ίδιο πράγμα, απλά οι αδερφοί Watchosky βάζουν στο στόμα του Μεροβίγγειου μια ειδική μορφή του Ντετερμινισμού: Αυτή που λέει πως όλα υπαγορεύονται από το μηχανισμό Δράση-Αντίδραση,Αίτιο-Αποτέλεσμα, και ισχυρίζονται πως αυτό δεν μπορεί να ελέγχει από τον άνθρωπο (ενδιαφέρουσα άποψη, αλλά προσωπικά διαφωνώ).

    Για να έρθει ο Μορφέας στην επόμενη σκηνή και να πει:"ό,τι έγινε έγινε και έγινε έτσι επειδή μόνο έτσι μπορούσε να γίνει" (πράγμα αντιδιαμετρικά αντίθετο στην άποψή του περί "επιλογής" που είχε εκφράσει δυο λεπτά νωρίτερα!!!).

    Αυτά τα ολίγα και συγγνώμη που δεν απάντησα άμεσα στα σχόλιά σας - είχα επικεντρωθεί στα επόμενα άρθρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. @ Zb @ Giannis

    Ο ντετερμινισμός,έτσι όπως τον έχω εγώ στο μυαλό μου, αλλά και έτσι όπως παρουσιάζεται από τους περισσότερους φιλοσόφους ,ΕΙΝΑΙ κάτι απόλυτα σχετικό και το "ακριβές" χαρακτηριστικό του είναι ότι διαθέτει απόλυτη συνάφεια μεταξύ αιτιατού και αιτίου. Με άλλα λόγια, η έκφραση που χρησιμοποίησε ο Ζb "έπραξε σωστά διότι δεν θα μπορούσε να είχε πράξει διαφορετικά σύμφωνα με τις συνθήκες" δε σχετίζεται άμεσα με τον ντετερμινιστικό τρόπο σκέψης,αλλά περισσότερο με την έννοια της "επιλογής" (η οποία-φυσικά- προκύπτει μέσω κριτηρίων αιτιοκρατικών), η οποία θα μπορούσε να είναι διαφορετική, γιατί πάντα υπάρχει εναλλακτική, αλλιώς δε θα λεγόταν "επιλογή", αλλά "βεβαιότητα". Έτσι λοιπόν, ο φόνος κάποιου ως εκδίκηση αποτελεί ΜΙΑ ΜΟΝΟ επιλογή, μέσα στις πολλές που υπάρχουν μέσα σε έναν αιτιοκρατικό ανθρωποκρατούμενο κόσμο.

    Για επιπλέον "κάψιμο" πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα,σας υπενθυμίζω την περίφημη σκηνή στο Matrix Reloaded (epic), όπου ο Μορφέας και ο Μεροβίγγειος διαφωνούν σχετικά με το αν ο Κόσμος μας είναι Αιτιοκρατικός ή Κόσμος Επιλογής. Η αλήθεια είναι πως και οι δύο πιστεύουν στο ίδιο πράγμα, απλά οι αδερφοί Watchosky βάζουν στο στόμα του Μεροβίγγειου μια ειδική μορφή του Ντετερμινισμού: Αυτή που λέει πως όλα υπαγορεύονται από το μηχανισμό Δράση-Αντίδραση,Αίτιο-Αποτέλεσμα, και ισχυρίζονται πως αυτό δεν μπορεί να ελέγχει από τον άνθρωπο (ενδιαφέρουσα άποψη, αλλά προσωπικά διαφωνώ).
    ---ακολουθεί συνέχεια---

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. ---συνέχεια---

    Για να έρθει ο Μορφέας στην επόμενη σκηνή και να πει:"ό,τι έγινε έγινε και έγινε έτσι επειδή μόνο έτσι μπορούσε να γίνει" (πράγμα αντιδιαμετρικά αντίθετο στην άποψή του περί "επιλογής" που είχε εκφράσει δυο λεπτά νωρίτερα!!!).

    Αυτά τα ολίγα και συγγνώμη που δεν απάντησα άμεσα στα σχόλιά σας - είχα επικεντρωθεί στα επόμενα άρθρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. @YIANNIS

    Πάνω κάτω με πρόλαβε ο HC φυσικός. Για να δείς πολλές προεκτάσεις των φαινομένων που περιγράφονται δεν χρειάζεται να έχεις PhD στην φυσική : εδώ αναφέρομαι, όπως και με το παράδειγμα, σε πιο "καθημεριμένες" καταστάσεις ( ή μάλλον καταστάσεις που οι περισσότεροι τις θεωρούν "καθημερινές" διότι...και η φυσική καθημερινή είναι , υπήρξε "καθημερινή" και πρίν την εμφάνιση του ανθρώπου στον πλανήτη).

    Καλώς ή κακώς οι "καθημερινές" προεκτάσεις είναι αυτές που συναντάμε. Δεν έθιξα λοιπόν τόσο την οποιαδήποτε φιλοσοφική θεώρηση , όσο το ζώο(ν) που ονομάζεται άνθρωπος.

    Η "έλλειψη αγνότητας" δεν αναφέρεται τόσο σε "καλό" ή "κακό", "αλήθεια" ή "συγκάληψη" -έννοιες τις οποίες θεωρώ πλήρως αναλυμένες σε κάθε τοπικό κρασοκαπηλειό που σέβεται τον εαυτό του, έννοιες που ορισμένες φορές τις ονομάζω κυνικά "πρώτης δημοτικού" διοτι πολλές φορές αποτελούν την "αδιάσειστη απάντηση"/τέλος κουβέντας/επαρκή αιτιολόγηση ενώ θεωρώ πως θέλουν παραπάνω ψάξιμο-. Υπονόησα ελαφρώς πως μια συζήτηση "αγνή" (όπως την έθεσα) αν και λίγο -κωμικά/κυνικά- αυτάρεσκη όσον αφορά τους συμμετέχοντες, μπορεί να στοχεύει στην αυτού καθεαυτού διελεύκανση αυτών των όρων χωρίς να υπεισέρχεται το "προσωπικό" στοιχείο, που όλοι μας θέλοντας και μή λιώνουμε μπροστά του σαν σοκολατίτσα στους 40, τίγκα κατακαλόκαιρο. Ώρες ώρες τούτο είναι δύσκολο, άπαξ και είναι αρκετά δύσκολο να σκεφτούμε σαν "εγκέφαλοι μέσα σε γυάλα" (Brain in a Jar κατά το Whiskey in a Jar), δηλαδή αποκομμένοι πλήρως απο συναισθήματα,ευσεβείς πόθους, νοητικά λάθη που προκύπτουν όχι απο σφάλμα τόσο λογικής αλλά απο μεροληψία (έστω και ασυνείδητη). Ανθρώπινο τούτο, κατα συνέπεια το βρίσκω εύμορφο :)

    Για κάποιον μπορεί να μην έχει γεύση συγκάληψης (ενσυνείδητης) μια αιτιολόγηση αλλά να το πιστεύει ως στο μεδούλι του πως "έτσι έχει". Το πήρα λίγο απο το καθαρά φυσικό επίπεδο και το πήγα πιο πολύ στο κοινωνιολογικό.

    @Σκληροπυρηνικός

    Δεν είσαι παρεξηγήσιμος :)

    Και εγώ μπήκα εδώ μέσα διότι μου αρέσει ο τρόπος που τα λές και το σκεπτικό σου. Το ότι "μ'αρέσει" δεν σημαίνει πως μαρέσει ή "θα μου αρέσει" όσο συμφωνούμε πάνω σε κάποια ζητήματα, μελλοντικές διαφωνίες θα είναι άκρως ενδιαφέρουσες και γαργαλιστικές.

    Είναι ωραίο να μαζεύονται οι γύφτοι, γίνεται τρομερός σεφτές και συνηθώς κερνιέται και κανένας κεφτές -στους παρευρισκόμενους και στους οικοδεσπότες-.

    Όμορφα,όμορφα! Θα σε επισκέπτομαι πιο συχνά απο ότι παιδόφιλος περνάει έξω απο το Δημοτικό της γειτονιάς του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...